Goed nieuws? Melders van ongebruikelijke transacties worden beter beschermd!
Ferd Grapperhaus, minister van Justitie en Veiligheid, heeft middels een brief aan de Tweede Kamer laten weten dat het waarborgen van de veiligheid van een melder van ongebruikelijke transacties in de toekomst nóg meer aandacht zal krijgen. Wat is het verband met de digitalisering van notariële systemen? En hoe waarborg je jouw veiligheid?
Akten worden digitaal ingeschreven met behulp van het Centraal Digitaal Repertorium (CDR) en een overdrachtsbelasting verklaring. Daarom is precies en snel te achterhalen welke akten in jouw notariaat zijn gepasseerd. Na de registratie in CDR worden de regel en akten doorgestuurd naar de Belastingdienst. Als notaris lever je hierdoor waardevolle informatie aan in de keten waar andere instanties – zoals de Belastingdienst – gebruik van kunnen maken. Dit kan echter ook dreigingsrisico’s met zich meebrengen.
Motie van Van Nispen
Aanleiding van de komende – uiterlijk 21 mei 2022 – aangescherpte waarborging voor de veiligheid van een melder, is een motie van Tweede Kamerlid Michiel van Nispen (SP). Hij constateerde dat wanneer onder andere notarissen een melding van ongebruikelijke transactie (MOT-melding) zouden moeten doen, zij zich in sommige gevallen niet veilig genoeg voelen om het te doen… Dat komt omdat op dit moment de bedrijfs- of kantoornaam van de melder door het Openbaar Ministerie in het strafdossier wordt opgenomen.
Is een anonieme MOT-melding dan de oplossing?
Uiteraard is het een plicht om bij verdachte omstandigheden een MOT-melding te maken. Echter, het anoniem melden van een ongebruikelijke transactie is en blijft uit. Wel wordt het – door de aangescherpte werkwijze – mogelijk om gegevens van een meldingsplichtige te anonimiseren in een strafdossier. Dit is ook kenbaar gemaakt aan Wwft-instellingen en de opsporingsdiensten.
In de brief van Grapperhaus wordt nadrukkelijk benoemd dat het anonimiseren van gegevens alleen geldt voor een onderneming waarvan de bedrijfs- of kantoornaam direct valt te herleiden tot een natuurlijk persoon werkzaam in de betreffende onderneming.
Wat kun je zelf doen bij een (voorziene) dreiging?
Grapperhaus laat ook in zijn brief weten dat een melder van een ongebruikelijke transactie altijd contact kan opnemen met de politie bij (voorziene) dreigingen. Deze signalen worden serieus behandeld en de overheid kan (aanvullende) maatregelen nemen in het kader van het stelsel bewaken en beveiligen. Doel van dit stelsel is het voorkomen van (terroristische) aanslagen op personen, objecten en diensten. Er wordt per situatie gekeken op welke manier er beveiligd kan worden als er sprake is van dreiging.
Een ingewikkeld spanningsveld
Al met al blijft het een ingewikkeld spanningsveld: justitie wil meer, jij vanuit de functie als notaris soms juist minder. Het voelt wellicht alsof je in de rol van opsporingsambtenaar wordt geduwd. Natuurlijk moet je scherp zijn, waar nodig melding doen en soms zelfs diensten weigeren, maar dit kan niet zo ver doorslaan dat je niet meer aan je kerntaken toekomt, toch?
De digitalisering binnen notariële systemen kan er – mits goed ingericht – ook voor zorgen dat je grip houdt op de situatie. Hoe dat precies zit, leggen we je uit in deze whitepaper!